Spreker houdt zich sinds 2000 met genealogie bezig en sinds 2004 met kadasterinformatie. Daarnaast is hij betrokken bij het project HisGis. In de lezing licht hij toe wat het kadaster kan toevoegen aan genealogische informatie. Tijdens de presentatie worden kadastertermen als ‘legger’ en ‘register 71’ toegelicht en daarbij wordt uiteraard gebruik gemaakt van de kadaster archiefviewer. Ook geeft Dick een inkijkje in de nieuwe mogelijkheden van geografische informatie zoals de HisGis viewer en ‘timemachine’. Aan de hand van enkele familiegeschiedenissen laat hij zien wat er allemaal te vinden is in het kadaster.
Ook binnen de NGV wordt aandacht besteed aan het kadaster door het organiseren van workshops en het inrichten van een kadasterpagina. Klik hier voor de NGV-kadasterpagina.
Het kadaster is een registratie van alle vastgoed in Nederland vanaf 1832. In de loop van 2 eeuwen is een schat aan gegevens vastgelegd t.b.v. rechtszekerheid en belastingen. Indirect vinden we in deze registers bijvoorbeeld ook informatie wie waar woonde, welk beroep deze had en/of met wie hij gehuwd was, welke verkopen er waren en hoe erfenissen verdeeld werden.
Ook voor de napoleontische tijd werd het eigendom van vastgoed wel vastgelegd in notariële akten (zgn. Oud Recht). Daarbij waren vaak alleen tekstuele aanduidingen van de ligging beschikbaar maar geen kaart en was ook de omvang vaak onnauwkeurig.
Het Nederlandse kadaster is opgezet in de Napoleontische tijd. Het ontwerp was van baron Krayenhoff. Vanaf 1816 kwam er een nauwkeurige registratie van elk perceel in Nederland volgens de zgn. Rijksdriehoeksmeting. Uiteindelijk duurde het tot 1832 voor alle percelen, op tekening (minuutplans) en voorzien van de bij het perceel behorende oppervlakte waren geregistreerd. Uiteraard ook met een aanduiding wie de eigenaar was, welk soort perceel het was (huis, weiland, bouwland, bos, enz.) en belasting tarieven.
Voor de Nederlandse staat was het belangrijkste doel om, op basis van het gebruik van het vastgoed, belasting te kunnen heffen en de rechtszekerheid van eigendom te borgen.
Illustratie: Kadastrale kaart 1811-1832: oorspronkelijke aanwijzende tafel Hoorn, Noord Holland, sectie A, blad 000 (OAT07052A000)