“Bungelen tussen hemel en aarde”

“Bungelen tussen hemel en aarde”

Datum: 18 februari 2025
Tijd: 19:15 - 22:00
Locatie: Dorpscentrum Oegstgeest, Lijtweg 9, 2341 HA Oegstgeest - Kleine Zaal (begane grond)
lezing

Rechtspraak in Bollenstreek tussen 1590 en 1616

Deze lezing wordt gestreamd via het YouTube-kanaal van de NGV. Via deze link kunt u inloggen en de lezing volgen: https://www.youtube.com/live/-P2rhtTA6Xk?feature=shared.

De lezing is ontstaan naar aanleiding van een crimineel dingboek (periode september 1698 – december 1726) dat in het najaar van 2019 via een antiquariaat werd aangeboden. Dankzij de samenwerking van historische verenigingen uit Noordwijkerhout, Voorhout, Lisse en Oud Leiden kon dit unieke document worden aangeschaft en vervolgens overgedragen aan Erfgoed Leiden, dat het digitaal beschikbaar heeft gemaakt. Dit boek is door verschillende historische verenigingen getranscribeerd.

Deze ontdekking vormde voor Nel Schaap en Lidwien Smakman de aanleiding om verder onderzoek te doen bij Erfgoed Leiden. Daar vonden zij twee criminele dingboeken uit de periode 1590 tot 1616. Na een jaar van intensief werk zijn deze boeken inmiddels volledig getranscribeerd en beschikbaar gesteld op de website van Oud Lisse.

De Kunst van het Transcriberen

Tijdens de lezing zullen Nel en Lidwien hun ervaringen en uitdagingen delen bij het transcriberen van deze eeuwenoude documenten. Het transcriberen van dergelijke teksten is een complex proces waarbij oude, moeilijk leesbare schriften in modern schrift worden herschreven, met behoud van de originele taal. Dit werk vereist een grote nauwkeurigheid, omdat er in die tijd geen vaste spellingsregels waren en letters op verschillende manieren werden geschreven.

Rechtspraak in het Baljuwschap

Naast het transcriberen van de teksten, biedt de lezing ook een fascinerende inkijk in de rechtspraak van die tijd. De lage jurisdictie behandelde civiele zaken en lichte delicten, terwijl de hoge jurisdictie zich boog over zware misdaden en kapitale straffen. De baljuw in deze periode, Andries van Thienen, stond bekend om zijn strenge aanklachten en het vaak eisen van de doodstraf, wat destijds werd omschreven als “bungelen tussen hemel en aarde aan een koord.”

Voorafgaand aan elke lezing is er een inloop waarin de mogelijkheid is tot stellen van vragen aan bestuursleden, nader in te gaan op vragen of wensen die u heeft t.a.v. het opzoeken van gegevens of gebruik van genealogische computerprogramma’s, vragen over oud schrift en natuurlijk NGV-leden ontmoeten met dezelfde passie. U kunt uw boeken en/of tijdschriften brengen voor de leestafel [mits het geschiedenis, genealogie of topografie betreft] en zelf ook boeken en/of tijdschriften uitzoeken vanaf de leestafel om mee te nemen.

De zaal is open om 19.15. De toegang is vrij. Belangstellende niet-leden van de NGV zijn van harte welkom.