Agenda
Ledenbijeenkomst 17 juni 2025: SamenDoeAvond
Na een aantal lezingen is het tijd om weer eens samen aan de slag te gaan. Een Doe‐avond dus. Want het gezegde luidt niet voor niets: ‘al doende leert men’. Voor degene die geen idee heeft wat een doe‐avond inhoudt, even een korte uitleg. De activiteitencommissie heeft een aantal zoekopdrachten gemaakt, die de deelnemers in kleine groepjes gaan proberen te beantwoorden. Hierbij gaat het niet om snelheid. In tegendeel, het is juist de bedoeling dat er overlegd, gepraat en gezocht wordt naar mogelijke manieren om aan de antwoorden te komen. Zelf doe je iets op een bepaalde manier maar misschien kom je op een andere manier verder. De opdrachten zijn voor iedereen geschikt, of je nu een beginner of een gevorderde bent. Je steekt er altijd iets van op. Deze keer draaien alle zoekopdrachten om (kleine) criminaliteit in de familiegeschiedenis. Iedereen heeft wel ergens in zijn stamboom de ontdekking gedaan dat de familie in aanraking was gekomen met justitie. En dat hoeft niet eens in de rechte lijn te zijn. Een broer, een oom, een zus of een tante van je (over)grootvader of ‐moeder, zo’n ontdekking doet je wat. Niet dat je nu met schaamrood op de kaken zit, nee het wakkert je nieuwsgierigheid aan. Want de ene veroordeling is de andere niet. Sterker nog een wetsovertreder is een prachtige bron van informatie. Over hem of haar zijn allerlei gegevens te vinden. Van een beschrijving van het uiterlijk tot het gedrag in de gevangenis. Maar ook de reden van de hechtenis en een verslag van de rechtbank. Het loont zeker de moeite om er even in te duiken.
Samen gaan we bekijken wat er zoal onder kleine criminaliteit wordt verstaan, welke bronnen je kunt gebruiken en wat je uit de informatie kunt halen. Dus pak je laptop en kom 17 juni naar de Doe-avond. En mocht je nu denken: ‘dat weet ik allemaal al’ dan vragen wij je juist om te komen naar deze avond want dan ben jij die extra bron van informatie die anderen weer op weg kan helpen. Tot dan!
Op dinsdag 17 juni in ’t Trefpunt, 20.00 ‐ 22.00
Lezing 19 augustus 2025: “Het Duits lijntje” door Jos Mandos
Het Duits lijntje, misschien heb je er al wel eens over gehoord. Het is de naam van een stukje spoorlijn tussen Boxtel en Wesel (Duitsland). Deze spoorlijn, aangelegd door de NBDS, de Noord‐Brabantsch‐Duitsche Spoorweg‐Maatschappij, vormde een schakel in een verbinding van Engeland naar Duitsland, Oostenrijk en Rusland. De komst van de trein in Nederland zette de wereld op zijn kop. Het tijdperk van snel, sneller, snelst nam zijn aanvang. De komst van de trein bood vele kansen. Naast het snellere vervoer van goederen en mensen leidde het tot de ontwikkeling van nieuwe woon‐ en werkgebieden en nieuwe banen en beroepen. Voor de (internationale) handel was en is tijd geld. Men was in die dagen dan ook op zoek naar mogelijkheden om de reistijd te kunnen inkorten. Vracht, post en personen uit Engeland werden via Boxtel, over Venlo naar Duitsland door de Staatsspoorwegen getransporteerd. De concurrentie bleef niet stil zitten en kwam met het idee om de route vanaf Boxtel naar Wesel te laten lopen om tijd te winnen. Dwars door een dunbevolkt gebied. Het leek niet logisch om daar stations en dergelijke te gaan bouwen maar de reistijd werd met 14 minuten gekort.
Jos Mandos is de spreker die ons er alles over kan vertellen. Hij is lid van de Heemkundekring Boxtel en heeft al diverse boeken over dit onderwerp geschreven. Nu is de bouw van deze spoorlijn op zich al interessant maar wat voor ons genealogen interessanter is, is de impact die het had op de regio. Wat betekende het voor dit gebied en voor je familie? Moest je familie grond afstaan voor de spoorlijn? Ging er iemand bij de spoorwegen werken? Wat verdiende men in die tijd bij de spoorwegen? Wat waren de extra voorzieningen die men kreeg? Kortom, hier ligt een bron van informatie voor familie-geschiedenis. Ook al woonden ze niet bij het spoor of werkten ze er niet, het zal toch invloed hebben gehad op het dagelijks leven. Al was het maar dat je kon mopperen omdat je voor de trein had moeten wachten …
Cursus genealogie voor gevorderden te Eindhoven
Deze cursus wordt verzorgd door de Volksuniversiteit regio Eindhoven en het RHCe in samenwerking met de NGV-afdeling Kempen- en Peelland.
Deze cursus is bedoeld voor de gevorderde stamboomonderzoeker. Maar ook geschikt als opfriscursus en om kennis te maken met minder gebruikelijke bronnen
Opzet
Sessie 1: Bestuur en rechtspraak
Leenstelsel, heerlijkheden en steden, Schepenbank, Vrijwillige rechtspraak: belangrijke transacties (erfdeling, testament, en codicil, voogdijstelling), Civiele en criminele rechtspraak, Casuïstiek
Sessie 2: Grondbezit en genealogie
Juridische consequenties, Middeleeuwse bronnen: cijnsregisters, Transport en vernadering, Casuïstiek
Sessie 3: Religie en kerkelijke archieven
Katholiek en protestant, Invloed op het dagelijks leven, Bronnen: Canoniek recht, classis en kerkenraad, Casuïstiek
De cursus wordt gehouden in het RHCe op 3 maandagavonden. Het RHCe is gelegen in het centrum van Eindhoven, op 10 minuten lopen van het Centraal Station. Het RHCe is vanaf een half uur voor aanvang open. Er is een groot parkeerterrein nabij het RHCe.
Let op: Parkeren is op eigen kosten
Docent: Anton Neggers
Datum en tijd: 8 t/m 22 september, 19.00 tot 21.30
Adres: Regionaal Historisch Centrum Eindhoven, Raiffeisenstraat 18., Eindhoven
Kosten: nog niet definitief bekend
Aanmelden: Via de website van de Volksuniversiteit: vu-eindhoven.nl Inschrijving nog niet geopend
Opmerking: U dient zelf uw laptop en oplaadsnoer pen en papier voor notities mee te brengen.
Cursus Genealogie voor beginners te Eindhoven (middagcursus)
Deze cursus wordt verzorgd door de Volksuniversiteit regio Eindhoven en het RHCe in samenwerking met de NGV-afdeling Kempen- en Peelland.
Met onder andere als onderwerpen:
Inleiding in de genealogie
De eerste opzet van een stamboom, genealogische schema’s; primaire bronnen; Burgerlijke Stand (vanaf 1811) DTB registers (tot 1810).
Stamboomonderzoek
Genealogische databanken op het internet (BHIC, RHCe, Wiewaswie), Genealogische computerprogramma’s (Aldfaer en GensDataPro). Zoekstrategieën en bewijsvoering
Van stamboom naar familiegeschiedenis
De aankleding van een stamboom; secundaire bronnen: Bevolkingsregisters, hoofdelijke omslag vanaf 1811; Belastingregisters (voor 1810), digitale bronbewerkingen in Nederand en België
Rechterlijke en notariële archieven
Authentieke akten; rechtshandelingen; schepenbank en notaris; rondleiding in het RHCe archief
Bijzondere bronnen en publicaties
Militieregisters, Patentregisters, Verklaringen van overlijden (vanaf 1811); Criminele rechtspraak; Cijnsregisters; Verpondingsregisters (voor 1810); bezoek aan archieven; het publiceren van een genealogie.
De cursus start op woensdagmiddag 24 september en wordt gehouden op 5 woensdagmiddagen van 13.30 tot 16.00 uur in het Regionaal Historisch Centrum Eindhoven, Raiffeisenstraat 18. Het RHCe is gelegen in het centrum van Eindhoven, op 10 minuten lopen van het Centraal Station. Het RHCe is vanaf een half uur voor aanvang open. Er is een groot parkeerterrein nabij het RHCe. Let op: parkeren is op eigen kosten
Docent: Anton Neggers
Kosten: nog niet definitief bekend
Aanmelden: Via de website van de Volksuniversiteit: vu-eindhoven.nl
De inschrijving is nog niet geopend.
Opmerking: U dient zelf uw laptop en oplaadsnoer, pen en papier voor notities mee te brengen.
Cursus Genealogie voor beginners te Helmond
In samenwerking met de Nederlandse Genealogische Vereniging (Afdeling Kempen- en Peelland) en het Regionaal Historisch Centrum Eindhoven biedt de Volksuniversiteit van Helmond deze cursus aan.
In 5 lessen gaan we in op alles wat er komt kijken bij het opzetten van een familie-stamboom. De cursus is bedoeld voor beginners en voor diegenen die al eens gestart zijn, maar het onderzoek weer willen oppakken.
Les 1 Inleiding in de genealogie: de eerste opzet van een stamboom, genealogische schema’s, primaire bronnen: Burgerlijke stand (vanaf 1811), Doop-, trouw- en begraafboeken (tot 1810)
Les 2 Stamboomonderzoek: genealogische databanken op Internet (BHIC, RHCe, Wiewaswie), genealogische computerprogramma’s (Aldfaer, GensData, Family Historian), zoekstrategieën en bewijsvoering
Les 3 Van stamboom naar familiegeschiedenis: de aankleding van een stamboom. Secundaire bronnen: Bevolkingsregisters, Hoofdelijke omslag (vanaf 1811) Belastingregisters (voor 1810), digitale bronbewerkingen in Nederland en België
Les 4: Rechterlijke en notariële archieven: authentieke akten, rechtshandelingen, schepenbank en notaris. Tevens zal Loes Heuvelmans van het Regionaal Historisch Centrum Eindhoven (RHCe) vertellen over het regionaal archief.
Les 5: Bijzondere bronnen en publicatie: bijzondere bronnen: Militieregisters, Patentregisters, Verklaringen van overlijden (vanaf 1811), Criminele rechtspraak, Cijnsregisters, Verpondingsregisters (voor 1810), bezoek aan archieven, het publiceren van een genealogie
Na afloop van de cursus zal er voor de deelnemers de mogelijkheid zijn om deel te nemen aan een excursie met rondleiding door het archief bij het RHCe in Eindhoven.
Docent: Karel Spee
Kosten: € 100
Aanmelden: Via de website van de Volksuniversiteit: Volksuniversiteit Helmond
Opmerking: U dient zelf uw laptop en oplaadsnoer pen en papier voor notities mee te brengen.
Docent Karel Spee beoefent al meer dan 20 jaar als hobby genealogie, waarbij hij vooral onderzoek doet naar zijn eigen familie Spee en de Engelse familie van zijn vrouw Rustidge. Hij is penningmeester en bibliothecaris van de Nederlandse Genealogische Vereniging afdeling Kempen- en Peelland (NGV-KPL), waarvoor hij o.a. actief is in stamboomcafés ook in Helmond en medeorganisator van lezingen, contactdagen en workshops. Ook is hij penningmeester en lid van de genealogiewerkgroep van de Heemkundekring Helmont. Bij de Heemkundekring digitaliseert hij het genealogisch verleden van Helmond en verzamelt hij stambomen van Helmondse inwoners.
NGV Evenement Familiegeschiedenis 2025
De NGV-afdeling Rijnland en Kennemerland organiseert op 27 september 2025 het jaarlijkse NGV Evenement Familiegeschiedenis. Het programma van de dag bestaat uit vier lezingen, een genealogisch en historische markt, de uitreiking van de Schepperle Award, en de presentatie van een nieuw boek Genealogieën en Verhalen van Rijnlandse en Kennemerlandse voorouders.
Dagprogramma
Het dagprogramma van het Evenement Familiegeschiedenis op 27 september 2025 in de Hooglandse Kerk, Nieuwstraat 20 te Leiden ziet er als volgt uit:
09.30 – 10.00 uur Inloop met koffie of thee en een koekje
09.30 – 15.30 uur NGV-genealogische markt met een presentatie van historische verenigingen en archiefdiensten uit de regio en verschillende activiteiten voor kinderen.
10.00 – 10.05 uur Opening en welkom door Ab Stikkelorum, voorzitter NGV-afd. Rijnland en Kennemerland, en uitleg programma en thema.
10.05 – 10.15 uur Presentatie afdelingspublicatie door Ank Poland ‘Genealogieën en verhalen van Rijnlandse en Kennemerlandse voorouders, deel II’.
10.15 – 10.50 uur Welkom door Peter van Boheemen (voorzitter NGV) en toelichting en presentatie Schepperle-Award 2025
– Korte interviews met de drie genomineerden
– Tot 13.30 uur de mogelijkheid om een stem uit te brengen.
10.55 – 11.25 uur Lezing 1: Femke Deen – Moeders des Vaderlands (16e-18e eeuw)*
11.30 – 12.00 uur Lezing 2: Agnes van Steen – De vrouwenbeweging en het ongehuwde moederschap (19e eeuw)
12.00 – 13.30 uur Lunchpauze (bezoek markt)
13.30 – 14.00 uur Lezing 3: Mart van der Wiel – De vele gezichten van vrouwen in het verzet (20e eeuw)
14.05 – 14.35 uur Lezing 4: Cor Smit – Het leven van de Leidse fabrieksmeisjes (19e-20e eeuw)
14.40 – 15.00 uur Uitreiking NGV Schepperle-Award 2025 door Peter van Boheemen
15.30 – 15.45 uur Afsluiting
Locatie:
De Hooglandse kerk ligt centraal in Leiden in de directe nabijheid van de Burcht van Leiden. De kerk is op loopafstand van de treinstations Leiden Centraal en Leiden Lammenschans. Parkeren kan in nabij gelegen parkeergarages, maar ook op het Haagwegterrein vanwaar u met pendelbusjes naar de stad wordt gebracht.
Aanmelding:
Toegang is gratis voor iedereen. De aanmelding staat open vanaf begin augustus 2025.
Cursus Paleografie
Het Bestuur heeft samen met de cursusleider en na overleg met cursisten besloten tot een iets andere opzet van de cursus Paleografie. Er wordt geen onderscheid meer gemaakt tussen beginners en gevorderden. Gebleken is dat deze twee groepen makkelijk samen de materie tot zich kunnen nemen. Bovendien zal aandacht geschonken worden aan de betekenis van de getranscribeerde teksten. Er zijn nu 8 bijeenkomsten.
Startdatum, tijd en plaats: woensdag 1 oktober 2025 van 13.30 – 15.30 in ’t Trefpunt.
Aanmeldingen voor deze cursus naar de cursuscoördinator. Je kunt je vanaf nu aanmelden. Leden van NGV-afdeling Kempen- en Peelland hebben voorrang bij de plaatsing. Bij overintekening kom je op de wachtlijst voor als er deelnemers uitvallen en op de lijst voor de volgende gelegenheid dat de cursus gegeven wordt.
Cursusleider: Ben Bal.
De kosten: NGV-leden € 64 en niet-leden € 96.